Verse Noordzeevis, in IJmuiden gefileerd en ingepakt, elke maand in een doos bij klanten thuis. Goed voor zeker vier maaltijden
Willemien Schenkeveld
04-03-25, 19:00 | update: 06-03-25, 16:54
Pieter Visman (links) is groothandelaar en visexporteur, maar koopt nu ook voor De Visman in. © United Photos/Toussaint Kluiters
IJmuiden
Wie graag verse Noordzeevis wil eten, kan hem sinds kort gewoon thuis krijgen. Zo help je ook mee aan de verduurzaming van de visserij, zegt het team van De Visman.
Al jaren wordt gezegd: de Noordzeevisserij moet verduurzamen. Dat gebeurt inmiddels ook: de ouderwetse boomkorkotters, die zware sleepnetten met metalen kettingen over de zeebodem sleuren en grote hoeveelheden, niet zelden beschadigde vis naar boven halen, zijn er bijna niet meer.
De vissersschepen van nu maken gebruik van lichtere sleepnetten en andere vangstmethoden die de zeebodem minder omwoelen en de vis minder beschadigen, en waarbij het schip minder brandstof slurpt. Ook heeft een enkeling een semi-geëlektrificeerd schip dat echt veel minder CO₂-uitstoot.
Alleen: wie koopt die vis? Negentig procent van de Noordzeevis die hier aan land wordt gebracht, verdwijnt naar Frankrijk, Spanje of Italië. In de Nederlandse supermarkten vind je hem niet of nauwelijks; die kopen liever grote partijen bevroren vis uit het buitenland. In de vishandels kun je wel terecht, maar daar moet je dus wel heen en je keuze maken.
Steenbolk
Wie daar geen energie in wil steken, kan sinds kort kiezen voor de Visman. Die levert verse Noordzeevis, in IJmuiden gefileerd en ingepakt, bij klanten aan huis. Elke maand een doos, goed voor zeker vier maaltijden. Naast klassiekers als tong, schol, tarbot en kabeljauw zijn culinaire verrassingen te verwachten zoals pieterman, griet, rode mul, steenbolk en heek. Allemaal panklaar.
De MDV2 uit Urk, het duurzaamste schip van de Nederlandse Noordzeevisserij. © Vistikhetmaar/Hendrik Kramer
Met ijsmutsen op staan de vier oprichters in een grote hal bij de IJmuider haven de visboxen van februari in te pakken. Om te beginnen is er Pieter Visman, die als groothandelaar al jaren vis naar Spanje en Italië exporteert en op de afslagen van IJmuiden en Urk het klappen van de zweep kent.
Daar koopt hij nu ook in voor De Visman, dat hij samen met zijn vrouw Ingrid Jonker, en hun collega’s Willemijn Pottjer en Erik Bakkers heeft opgericht. Pieter en Ingrid wonen in Aerdenhout, Willemijn in Heemstede en Erik in Haarlem.
Lijnvisserij
,,We staan ervoor in dat de vis verantwoord is’’, zegt Ingrid Jonker. De schol en de wijting van deze maand zijn allebei gevangen met lichtere sumwing-sleepnetten, de rode mul komt uit de nog meer verantwoorde flyshoot-sleepnetten en de kabeljauw is afkomstig van de Deense lijnvisserij, die niet met sleepnetten werkt, maar met lange lijnen met vishaken.
Ze hopen te gaan afnemen van Hendrik Kramer uit Urk, die met de futuristisch uitziende, dieselelektrisch aangedreven MDV2 hét boegbeeld van de duurzame Noordzeevisserij is. Zijn schip verbruikt tot tachtig procent minder brandstof en hij speurt met een radar de zeebodem af om zo selectief mogelijk te vissen.
We staan ervoor in dat de vis verantwoord is
Ingrid Jonker
Ingrid Jonker: ,,’s Winters vangt Hendrik inktvis, dat vinden we nog een beetje lastig voor in de box, want veel mensen vinden vis moeilijk en om dan meteen met inktvis te komen… Maar in de zomer gaat hij weer op onder meer schol vissen. Die willen we graag van hem kopen.’’
Vissers hebben het niet gemakkelijk, duurzame vissers helemaal niet. Hoewel Hendrik Kramer extra kosten maakt, krijgt hij op de veiling niet automatisch een betere prijs voor zijn vis. Ingrid Jonker: ,,Wij kunnen daar nu weinig aan doen. Maar als we grote volumes van hem kunnen afnemen, willen we graag afspraken met hem gaan maken.’’
Platvissen
De Visman belooft alleen vis uit het seizoen te verkopen. Zo hoef je de komende maanden bijna geen platvissen zoals schol, tong, griet en tarbot in de visboxen te verwachten. Die wijden zich in het voorjaar aan de voortplanting en moeten daar vervolgens weer van bijkomen. Pas tegen de zomer zijn ze weer vet en lekker.
,,We laten ze nu echt met rust. Dat is niet alleen beter voor de kwaliteit, maar ook beter voor de visstanden’’, zegt Pieter Visman. Die zijn volgens hem in de Noordzee trouwens aardig op orde. ,,De controle is streng en vissers kijken wel uit.’’
De Visman richt zich niet alleen op de vangst van de grote Noordzeekotters. ,,We willen ook graag werken met kleine vissers, die maar één dag uitvaren en dicht bij de kust met bijvoorbeeld staand want vissen’’, zegt Ingrid Jonker. Ook IJsselmeervis zoals snoekbaars en harder, schelpdieren uit de Waddenzee en verantwoord gekweekte vis zijn welkom in de boxen.
© United Photos/Toussaint Kluiters
Maar vis aan huis brengen, dat klinkt weinig duurzaam? ,,We maken gebruik van het distributienetwerk van SooCool. Die combineren onze lading met allerlei andere producten zoals taarten. We doen het echt zo verantwoord mogelijk’’, zegt Ingrid Jonker. Ook bij het verpakken letten ze op duurzaamheid. De coolpacks bevatten een plantaardige koelgel die na gebruik in de tuin of compostbak kan worden gegooid.
De vis van de Visman is ook te koop bij Oogst o.a. in de Haarlemse Gierstraat.
Boomkor, sumwing, flyshoot
De Nederlandse vissersvloot bestond lange tijd vooral uit boomkorkotters, met zware netten en metalen ’wekkerkettingen’ om de platvissen uit de zeebodem op te schrikken. Een tijdlang leek vissen met stroomstootjes een goed alternatief, totdat die pulsvisserij in 2019 door Europa werd verboden. De ouderwetse boomkorkotters zijn nu bijna allemaal overgeschakeld op sumwing: lichtere netten die de bodem minder raken, wel nog met wekkerkettingen. De flyshootvisserij, met lichte netten en lange touwen die over de zeebodem worden getrokken, zorgt voor het laagste brandstofverbruik en de minste bodemberoering.